การอบรมเชิงปฏิบัติการการใช้งานระบบบริหารจัดการวิทยานิพนธ์ (MyCat)

นางสาววราภรณ์  จันทคัต
ตำแหน่ง บรรณารักษ์

เนื้อหาโดยสรุป

การอบรมเชิงปฏิบัติการฯ  นี้  เกิดขึ้นสืบเนื่องจากประกาศของสำนักงานคณะกรรมการการวิจัย  (วช.)  เรื่อง  จรรยาบรรณนักวิจัย    พ.ศ.  2541  ส่งผลให้แวดวงวิชาการและการศึกษาของไทยตระหนักถึงความสำคัญของจรรณยาบรรณที่นักวิจัยพึงมีและปฏิบัติอย่างเคร่งครัด  เพื่อให้ประพฤติตนถูกต้องตามหลักวิชาชีพวิจัย  รวมถึงการเป็นบุคคลที่มีคุณธรรมและจริยธรรม  อันจะนำไปสู่การพัฒนามาตรฐานคุณภาพนักวิจัยระดับสากล  ซึ่งปัญหาใหญ่ที่พบทั้งในระดับนักวิจัย  ครู  อาจารย์  นักเรียน  และนักศึกษา  คือ  การคัดลอกผลงานของผู้อื่นมาเป็นของตนโดยไม่มีการอ้างอิงแหล่งที่มา  หรือที่เรียกว่า  การโจรกรรมทางวรรณกรรม  (Plagiarism)  ถือเป็นการกระทำที่ผิดจริยธรรมและจรรยาบรรณ ประกอบด้วย  (1)  การตัดแปะข้อความ  (2)  การดัดแปลงข้อความบางคำ  หรือบางประโยค  และ  (3)  การสรุปย่อ  ซึ่งจะกระทำสิ่งเหล่านี้โดยไม่อ้างอิงแหล่งที่มา  ไม่ใส่เครื่องหมายอัญประกาศ  “…”  คร่อมข้อความที่คัดลอกมา  และการอ้างอิงแหล่งที่มาที่ไม่ถูกต้อง  ก็ถือเป็นการโจรกรรมทางวรรณกรรมเช่นเดียวกัน

สำหรับในต่างประเทศถือเป็นการกระทำผิดกฎหมาย  เนื่องจากผลงานวิชาการถือเป็นทรัพย์สินทางปัญญาที่ต้องใช้ระยะเวลาในการสร้างสรรค์  ซึ่งวิธีการตรวจสอบผลงานวิชาการแบบดั้งเดิม  คือ  การตรวจสอบด้วยการอ่านซ้ำไปมาสำหรับเอกสารแต่ละเรื่องที่ต้องการตรวจสอบ  และเนื่องจากปัจจุบัน  เอกสารได้รับการผลิตตีพิมพ์ออกมามากขึ้นเรื่อยๆ  ทุกปี  เมื่อมีการนำเอกสารไปดัดแปลงให้อยู่ในรูปแบบอิเล็กทรอนิกส์  ก็จะส่งผลให้การคัดลอกผลงานของผู้อื่นเป็นเรื่องง่ายดาย  สร้างความยุ่งยากให้กับผู้ตรวจสอบมากขึ้น  และในการประชุมที่ประชุมอธิการบดีแห่งประเทศไทย  ก็มีการหารือกันว่า  ในอนาคต  วิทยานิพนธ์ของนักศึกษาทุกระดับจะต้องมีใบรับรองการตรวจสอบผลงานวิชาการ  จึงจะสามารถให้สอบและจบการศึกษาได้

จึงเป็นที่มาให้หน่วยปฏิบัติการวิจัยเทคโนโลยีเสียง  ศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ  ได้ทำการวิจัยและพัฒนาระบบบริหารจัดการวิทยานิพนธ์ที่มีชื่อว่า  MyCat  (Management  System  for  Copyright,  Academic  Work  and Thesis)  โดยพัฒนาร่วมกับมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์มาตั้งแต่ปี  พ.ศ.  2555  เพื่อสร้างความตระหนักในการอ้างอิงแหล่งที่มาของข้อมูลที่ใช้ในผลงานวิชาการของนักวิจัย  ครู  อาจารย์  นักเรียน  และนักศึกษา

1. กลุ่มเป้าหมายของระบบ ได้แก่  อาจารย์ที่ปรึกษา  เจ้าหน้าที่  และนักศึกษา

หมายเหตุ ฟีเจอร์  (Feature)  ของระบบสำหรับเจ้าหน้าที่  (Staff)  จะมีมากกว่าของอาจารย์และนักศึกษา  คือ  สามารถตรวจสอบการส่งวิทยานิพนธ์ของนักศึกษาได้

2. กระบวนการทำงานของระบบ มีดังต่อไปนี้

• นักศึกษาจัดส่งร่างวิทยานิพนธ์เข้าสู่ระบบ  MyCat  ระบบจะทำการตรวจสอบลิขสิทธิ์หรือการอ้างอิง  โดยการเปรียบเทียบการคัดลอกกับคลังข้อมูลที่จัดเก็บไว้  เช่น  วิทยานิพนธ์  บทความวิชาการ  และเอกสารบนอินเทอร์เน็ต  ด้วยโปรแกรมย่อยที่มีชื่อว่า  CopyCat
• หากพบการคัดลอก  ระบบจะส่งผลลัพธ์การตรวจสอบ  พร้อมแสดงจำนวนความคล้ายออกมาเป็นเปอร์เซ็นต์และรายงานสรุปให้อาจารย์ที่ปรึกษาพิจารณาและให้นักศึกษาปรับแก้ไข
• เมื่อนักศึกษาได้ทำการแก้ไขวิทยานิพนธ์และส่งเข้าระบบตรวจสอบแล้ว  อาจารย์ที่ปรึกษาจะพิจารณาและประเมินผลเพื่ออนุมัติผ่าน  และนักศึกษาต้องลงทะเบียนวิทยานิพนธ์ให้เรียบร้อย
• นักศึกษาส่งวิทยานิพนธ์ฉบับสมบูรณ์และไฟล์หนังสือรับรองวิทยานิพนธ์ให้เจ้าหน้าที่ตรวจรับเล่ม  เพื่อตรวจสอบความถูกต้อง

3. เทคโนโลยีหลักของระบบ

• การประมวลผลภาษาไทย  (Thai  Natural  Language  Processing)
• การค้นคืนสารสนเทศ  (Information  Retrieval)
• การทำเหมืองข้อความ  (Text  Mining)

4. ประสิทธิภาพความเร็ว ยกตัวอย่างเช่น  ข้อเสนอโครงการของนักศึกษาจะมีความยาวของเนื้อหาโดยเฉลี่ย  30 – 40  หน้าต่อเล่ม  โปรแกรมสามารถใช้ความเร็วในการตรวจสอบทั้งเล่มโดยเฉลี่ยอยู่ที่  12.44 วินาที

5.  รูปแบบการให้บริการ มี  2  รูปแบบ  ดังนี้

1. Institute  สถาบันการศึกษาสามารถทำหนังสือขออนุญาตใช้งานโปรแกรมได้โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย  เป็นระยะเวลา  1  ปี  ผ่านเว็บแอพพลิเคชั่น
2. Customized  เสียค่าใช้จ่ายในการติดตั้ง  แต่ไม่จำกัดระยะเวลาการใช้งานโปรแกรม  สามารถติดตั้งโปรแกรมผ่านเครือข่ายของสถาบันการศึกษา  และสามารถปรับแต่งหน้าตาของระบบได้ตามความเหมาะสม

6. งานที่จะพัฒนาในอนาคต

• โปรแกรมจะต้องสามารถตรวจสอบข้อมูลที่เป็นสื่อประสม  (Multimedia)  ได้
• จะต้องเพิ่มแหล่งข้อมูลในการตรวจสอบ
• การกำหนดประโยคหรือสำนวนที่ใช้ทั่วไป  โปรแกรมจะไม่นำมาตรวจสอบ
• โปรแกรมสามารถบูรณาการเข้ากับสื่อการเรียนรู้ออนไลน์อื่นๆ  ได้  เช่น  Moodle เป็นต้น

ประโยชน์ที่ได้รับ

ได้ทราบข้อมูลเบื้องต้นและขั้นตอนการใช้งานระบบ  MyCat  สามารถนำข้อมูลไปวิเคราะห์เปรียบเทียบข้อดีและข้อเสียกับระบบอื่นๆ  ที่ทางห้องสมุดได้จัดซื้อมาเพื่อให้บริการกับผู้ใช้อยู่ก่อนแล้ว  เช่น  Turnitin  ซึ่งเป็นระบบของต่างประเทศ  มีประสิทธิภาพในการทำงานสูงกว่า  และมีค่าใช้จ่ายที่สูงกว่า  และเพื่อนำข้อมูลไปตัดสินใจวางแผนที่จะนำระบบอื่นๆ  มาให้บริการแก่ผู้ใช้ในอนาคตต่อไป

ปัญหาอุปสรรค / ข้อเสนอแนะ

1. การสกัดข้อความภาษาไทยจากไฟล์นามสกุล .PDF  ถูกทดสอบกับตัวโปรแกรม  Acrobat  Distriller  และ  Microsoft  Office  เท่านั้น  การทดสอบยังต้องทดสอบกับโปรแกรมอื่นๆ  อีกหลายตัว  เพื่อปรับปรุงให้สามารถสกัดข้อความภาษาไทยให้ได้มากที่สุด
2. คลังข้อมูลยังมีจำนวนน้อยเกินไปและขาดการเชื่อมโยงกัน  จึงทำให้ไม่มีเอกสารให้โปรแกรมได้ใช้ตรวจสอบเปรียบเทียบ
3. โปรแกรมจะตรวจนับข้อความอ้างอิงที่อยู่ในรูปแบบ  “…”  เท่านั้น  ถ้าหากเอกสารมีการอ้างอิงในระบบนาม-ปี  (ชื่อ  นามสกุล,  ปีพิมพ์)  โปรแกรมจะยังไม่สามารถนับได้ว่าเป็นการอ้างอิง